Đất công ích 5% là gì? Các quy định pháp lý về đất 5%

Đất công ích 5% là đất gì?

Hiện nay, nhiều người dân thường gọi đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn là đất 5%. Nhưng theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành đang có hiệu lực pháp luật, căn cứ mục đích sử dụng đất mà đất được chia làm nhiều loại khác nhau là nhóm đất nông nghiệp; nhóm đất phi nông; nhóm đất chưa sử dụng, hoàn toàn không có khái niệm đất 5%. 

Vậy đất công ích 5% là gì? Đất công ích 5% là tên gọi của loại đất trước kia do hợp tác xã trích % (5%) quỹ đất hợp tác xã hoặc các hộ dân sau khi đưa đất vào hợp tác xã thì được giữ lại % ( chính là 5%) giao cho các hộ nông dân được tự chủ phát triển kinh tế theo nhu cầu của hộ gia đình được thầu cũng như đảm bảo phù hợp với quy định của địa phương (trồng rau, hoa màu, chăn nuôi…

Đất công ích là một quỹ đất nông nghiệp nhằm mục đích phát triển kinh tế – xã hội, phục vụ lợi ích của một cộng đồng nhất định theo từng địa phương

Do đó, theo quy định tại Điều 132 Luật Đất đai năm 2013:

• Căn cứ vào quỹ đất, đặc điểm và nhu cầu của địa phương, mỗi xã, phường, thị trấn được lập quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương.
• Đất nông nghiệp do tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trả lại hoặc tặng cho quyền sử dụng cho Nhà nước, đất khai hoang, đất nông nghiệp thu hồi là nguồn để hình thành hoặc bổ sung cho quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn.
• Đối với những nơi đã để lại quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích vượt quá 5% thì diện tích ngoài mức 5% được sử dụng để xây dựng hoặc bồi thường khi sử dụng đất khác để xây dựng các công trình công cộng của địa phương; giao cho hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản tại địa phương chưa được giao đất hoặc thiếu đất sản xuất.

>>> Có thể bạn quan tâm: Đất trang trại là gì? Quy định về sử dụng đất trang trại 2021

Cơ sở xác định đất công ích

Đất công ích sẽ được hình thành từ những nguồn sau đây:

• Đất nông nghiệp do hộ gia đình, cá nhân trả lại;
• Đất nông nghiệp do hộ gia đình, cá nhân tặng cho quyền sử dụng cho Nhà nước;
• Nguồn đất khai hoang tại địa phương;
• Đất nông nghiệp bị thu hồi.

Mục đích sử dụng của đất công ích

Luật đất đai hiện nay có quy định đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích cho các mục đích sau:

• Xây dựng các công trình công cộng của xã, phường, thị trấn như công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và các công trình công cộng khác do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định;
• Đất được sử dụng vào xây dựng các công trình công cộng của xã, phường, thị trấn từ đất của người dân thì đất công ích sẽ được trích để bồi thường cho những hộ dân đó;
• Xây dựng nhà tình nghĩa, tình thương;
• Trong trường hợp quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích vượt quá 5% thì phần vượt quá 5% sẽ được sử dụng xây dựng và bồi thường cho những hộ gia đình, cá nhân khi sử dụng đất khác thuộc quyền sử dụng của họ để xây dựng các công trình công cộng. Giao đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản cho những hộ gia đình, cá nhân chưa được giao đất hoặc thiếu đất sản xuất.

Đối với diện tích chưa sử dụng thì cấp cho mỗi cá nhân, hộ gia đình thuê để nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp

Để tránh trường hợp lãng phí đất đai, khi có nguồn đất nhưng không được canh tác thì ủy ban nhân dân cấp xã cho hộ gia đình, cá nhân thuê đất dưới hình thức đấu giá đất. Hộ gia đình, cá nhân thuê đất chỉ được sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Thời hạn ủy ban nhân dân cấp xã cho thuê đất công ích cho hộ gia đình, cá nhân là 05 năm.

Đất công ích sẽ do ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, người chịu trách nhiệm trực tiếp trước Nhà nước đối với việc sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích là chủ tịch ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn.

Các quy định pháp lý về đất công ích 5%

Bên cạnh việc tìm hiểu đất 5% là gì, việc nắm được các quy định hiện hành về đất công ích cũng như những chính sách liên quan như đất công ích có sổ đỏ không, khi thuê đất công ích bị thu hồi có được bồi thường không, cho thuê quỹ đất công ích tại Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang cũng được nhiều người quan tâm. Dưới đây, Bdsphuquoc.net.vn đã tổng hợp ra một số quy định hiện hành như sau:

Đất công ích có được cấp sổ đỏ hay không?

Căn cứ và quy định tại Khoản 2 Điều 19 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, người đang quản lý, sử dụng đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn sẽ không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Đồng nghĩa với việc, đất công ích sẽ không được cấp sổ đỏ.

Tuy nhiên, sau thời hạn sử dụng đất công ích kết thúc, người dân có thể lên UBND cấp xã, phường để làm thủ tục xin phép tiếp tục sử dụng diện tích đất này.

Trong trường hợp diện tích đất hiện không còn thuộc diện tích đất công ích và có thể chứng minh đã sử dụng ổn định, lâu dài cũng như không có tranh chấp, người dân sẽ được phép làm hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đất 5% có được xây nhà không?

Nếu muốn xây nhà trên đất công ích thì đây là hành vi vi phạm pháp luật do sử dụng đất không đúng mục đích vì đất nông nghiệp được sử dụng để sản xuất nông nghiệp mà không được xây nhà để ở.

Trường hợp xây dựng nhà trên đất công ích sẽ bị xử phạt từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng, đồng thời buộc khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm. Do đó, cơ quan nhà nước phạt và phá dỡ nhà là đúng theo quy định của pháp luật.

Đất công ích 5% có được cấp sổ đỏ, xây nhà hay không?

Cho thuê quỹ đất công ích có được không?

Điều kiện cho thuê: Theo quy định tại Khoản 3 Điều 132 Luật Đất đai 2013, Đối với diện tích đất chưa sử dụng vào các mục đích nêu trên thì Ủy ban nhân dân cấp xã cho hộ gia đình, cá nhân tại địa phương thuê để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản theo hình thức đấu giá để cho thuê.

Thời hạn sử dụng đất cho thuê: Đối với mỗi lần thuê không quá 05 năm.

Tiền thu được từ việc cho thuê đất thuộc quỹ đất công ích: Số tiền thu được từ việc cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích phải nộp vào ngân sách nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý và chỉ được dùng cho nhu cầu công ích của xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.

Thuê đất công ích có được bồi thường khi bị thu hồi không?

Theo Điều 66 Luật Đất đai 2013 quy định, trong các trường hợp vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội, UBND cấp tỉnh có thẩm quyền thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã.

Theo điểm d khoản 1 Điều 76 Luật Đất đai 2013, đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn thuộc trường hợp không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất.

Trường hợp người thuê đất công ích có đầu tư chi phí vào đất phù hợp với mục đích sử dụng nhưng đến thời điểm UBND cấp tỉnh quyết định thu hồi đất thì được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại với các khoản chi phí sau:

• Chi phí san lấp mặt bằng;
• Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;
• Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất…

Trong đó, hồ sơ, chứng từ chứng minh đã đầu tư vào đất được nêu tại Điều 3 Thông tư 37/2014/TT-BTNMT gồm các giấy tờ sau đây:

• Văn bản, hợp đồng thuê, khoán san lấp mặt bằng, tôn tạo đất đối với đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê, cải tạo đất, chống xói mòn, chống xâm thực, xây dựng, gia cố nền đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;
• Văn bản, thanh lý hợp đồng; hóa đơn, chứng từ thanh toán đối với từng khoản chi phí đã đầu tư vào đất.
• Văn bản, hợp đồng khác có liên quan đến việc đầu tư vào đất được xác lập tại thời điểm đầu tư.

Người có đất thu hồi không có một trong các loại giấy tờ nhưng thực tế đã có đầu tư vào đất thì UBND cấp tỉnh căn cứ tình hình cụ thể tại địa phương quyết định việc xác định chi phí đầu tư vào đất còn lại.

Như vậy, khi Nhà nước thu hồi đất công ích của xã thì người thuê sẽ không được bồi thường về đất, trường hợp có đầu tư vào đất thì được bồi thường chi phí đầu tư còn lại.

Trên đây là những giải đáp của BĐS Phú Quốc về đất công ích là gì, cơ sở để xác định đất công ích. Để tham khảo thêm các nội dung về quy định đất đai, các chính sách thủ tục về nhà đất, đừng quên truy cập website: www.bdsphuquoc.net.vn thường xuyên để cập nhật tin tức mới nhất về thị trường bất động sản, quy hoạch và có thể mua được những lô đất phù hợp với mình nhất nhé.